𝐄𝐋𝐈𝐒𝐀, là một xét nghiệm huyết thanh học được sử dụng rộng rãi để đo mức độ kháng thể ở gia cầm. Tuy nhiên, hiệu giá ELISA thấp ở gia cầm có thể xảy ra do một số yếu tố cần được hiểu và giải quyết để chương trình tiêm phòng gia cầm hiệu quả, cải thiện sức khỏe đàn và năng suất. Dưới đây là những nguyên nhân quan trọng nhất gây ra hiệu giá ELISA thấp ở gia cầm:
- Ức chế miễn dịch (𝐈𝐦𝐦𝐮𝐧𝐞 𝐬𝐮𝐩𝐩𝐫𝐞𝐬𝐬𝐢𝐨𝐧):Việc đàn gia súc tiếp xúc với các bệnh ức chế miễn dịch như bệnh Marek hoặc tổn thương túi busal có thể dẫn đến hiệu giá thấp do làm suy yếu phản ứng miễn dịch đối với các loại vắc xin khác.
- Độ nhạy và độ đặc hiệu của Kit ELISA (𝐄𝐋𝐈𝐒𝐀 𝐤𝐢𝐭 𝐬𝐞𝐧𝐬𝐢𝐭𝐢𝐯𝐢𝐭𝐲): Bộ dụng cụ ELISA thường được sử dụng để đo hiệu giá kháng thể ở gia cầm đã được tiêm phòng. Tuy nhiên, độ nhạy và độ đặc hiệu của các bộ ELISA khác nhau có thể khác nhau tùy thuộc vào loại vắc-xin và kháng nguyên đích. Ví dụ: khi sử dụng vắc-xin véc tơ (IBD), bộ IBD tiêu chuẩn có thể đánh giá thấp hiệu quả của vắc-xin véc tơ, trong khi bộ IBD PLUS có thể phù hợp hơn.
- Chuyển đổi huyết thanh của vaccine thấp (𝐕𝐚𝐜𝐜𝐢𝐧𝐞𝐬 𝐨𝐟 𝐥𝐨𝐰 𝐬𝐞𝐫𝐨𝐜𝐨𝐧𝐯𝐞𝐫𝐬𝐢𝐨𝐧): Một số loại vắc xin có thể có tỷ lệ chuyển đổi huyết thanh thấp vốn có do bản chất và đặc điểm của vắc-xin, như trường hợp của một số vắc-xin MG.
- Sự thất bại của chương trình tiêm phòng (𝐕𝐚𝐜𝐜𝐢𝐧𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐟𝐚𝐢𝐥𝐮𝐫𝐞): Nhiều yếu tố có thể làm giảm hiệu quả của vắc xin, bao gồm cả việc xử lý, sử dụng hoặc bảo quản không đúng cách, lịch vaccine không phù hợp hoặc khi vắc xin không thể cung cấp khả năng bảo vệ dự kiến chống lại mầm bệnh mục tiêu.
- Yếu tố Stress (𝐒𝐭𝐫𝐞𝐬𝐬 𝐟𝐚𝐜𝐭𝐨𝐫𝐬): Gia cầm dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố gây căng thẳng khác nhau, chẳng hạn như các yếu tố liên quan đến môi trường (nhiệt độ, độ ẩm, độ thông thoáng…), dinh dưỡng hoặc quản lý, có thể ảnh hưởng đến chức năng miễn dịch của chúng và làm giảm khả năng sản sinh kháng thể của vắc-xin.
- Thời điểm lấy mẫu (𝐓𝐢𝐦𝐞 𝐨𝐟 𝐬𝐚𝐦𝐩𝐥𝐞 𝐜𝐨𝐥𝐥𝐞𝐜𝐭𝐢𝐨𝐧): Hiệu giá ELISA có thể khác nhau tùy thuộc vào thời điểm lấy mẫu liên quan đến thời điểm bắt đầu tiêm vaccine. Nếu các mẫu được lấy quá sớm hoặc quá muộn, nồng độ kháng thể có thể thấp hơn dự kiến.
- Quy trình Xử lý mẫu không đúng (𝐈𝐦𝐩𝐫𝐨𝐩𝐞𝐫 𝐬𝐚𝐦𝐩𝐥𝐞 𝐡𝐚𝐧𝐝𝐥𝐢𝐧𝐠 𝐨𝐫 𝐩𝐫𝐨𝐜𝐞𝐬𝐬𝐢𝐧𝐠): Hiệu giá ELISA có thể bị ảnh hưởng bởi cách thu thập, xử lý hoặc bảo quản mẫu. Xử lý mẫu không đúng cách có thể dẫn đến giảm chất lượng kháng thể hoặc gây nhiễu cho các thành phần xét nghiệm, dẫn đến hiệu giá kháng thể thấp hơn hơn tế
- Bảo quản KIT ELISA (𝐒𝐭𝐨𝐫𝐚𝐠𝐞 𝐝𝐞𝐟𝐞𝐜𝐭𝐬 𝐨𝐟 𝐄𝐋𝐈𝐒𝐀 𝐤𝐢𝐭𝐬) hoặc tiếp xúc với nhiệt độ cao trong thời gian dài có thể ảnh hưởng xấu đến chất lượng của bộ dụng cụ và chuẩn độ.
Tóm lại; để tối ưu hóa hiệu quả của các chương trình tiêm phòng gia cầm và cải thiện sức khỏe cũng như năng suất của đàn, việc giải quyết các yếu tố này là rất quan trọng. Cần có một cách tiếp cận toàn diện để xem xét tất cả các yếu tố tiềm ẩn có thể góp phần làm cho hiệu giá ELISA thấp.
Minh Hoàng – Vet24h Animal Health Team
