Dịch tả lợn Châu Phi là loại bệnh có khả năng lây lan với tốc độ nhanh, bệnh dịch tả lợn Châu Phi đang trở thành mối lo ngại cho người chăn nuôi và người tiêu dùng. Chính vì vậy, việc hiểu rõ về dịch bệnh cũng như những dấu hiệu nhận biết của bệnh ở từng cấp độ là điều vô cùng quan trọng để người chăn nuôi có thể xử lý kịp thời, tránh thiệt hại kinh doanh. Cùng theo dõi bài viết dưới đây của Vet24h về cách nhận biết và phòng trị bệnh dịch tả lợn Châu Phi nhé!
Mục Lục
1. Tìm hiểu về dịch tả lợn Châu Phi
Dịch tả lợn Châu Phi là một bệnh lây nhiễm do virus gây ra và có nguồn gốc đầu tiên từ Châu Phi. Bệnh xảy ra ở mọi cá thể lợn cả về loài cũng như độ tuổi với khả năng lây lan vô cùng nhanh. Virus gây ra bệnh ASF thuộc nhóm Asfarviridae – một nhóm virus DNA. Virus ASF độc lực cao sẽ gây triệu chứng điển hình là sốt cao, bỏ ăn, xuất huyết ở da và các cơ quan nội tạng, cuối cùng là tử vong trong vòng 2-10 ngày. Theo thống kê cho thấy, lợn nhiễm bệnh có tỷ lệ chết lên tới 100%.
Con đường lây nhiễm bệnh dịch tả lợn thường là qua tiêu hóa và hô hấp. Bệnh có thể lây lan thông qua tiếp xúc (có thể là trực tiếp hoặc gián tiếp) với những đồ vật có nhiễm virus như: chuồng trại, lợn nhiễm bệnh, đồ dùng, dụng có nhiễm virus, phương tiện vận chuyển, thực phẩm chế biến từ lợn nhiễm bệnh,…
Người là một trong những tác nhân khiến bệnh phát tán, tuy nhiên bệnh không có khả năng lây sang người.
Thể mạn tính của dịch tả lợn Châu Phi thường gặp ở heo nhỏ 2 – 3 tháng tuổi
2. Triệu chứng, bệnh tích lâm sàng của bệnh dịch tả lợn châu Phi
2.1.Biểu hiện bệnh
Lợn bị nhiễm dịch tả lợn châu Phi có nhiều triệu chứng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các biểu hiện của bệnh này không khác biệt so với triệu chứng của bệnh dịch tả lợn cổ điển vì vậy việc chẩn đoán dịch tả lợn Châu Phi khó có thể xác định và phân biệt được bằng các triệu chứng lâm sàng mà cần lấy mẫu mẫu gửi về phòng thí nghiệm để xét nghiệm.
Bệnh xảy ra ở 3 thể khác nhau: Thời gian ủ bệnh: 4 – 19 ngày, cấp tính có thể chết sau 3 – 4 ngày tiếp xúc virus:
– Ở thể quá cấp tính: Thể này ít gặp và nếu gặp thì chủ yếu ở những vùng, những nước bệnh xuất hiện lần đầu tiên nhiễm virus độc lực cao . Lợn đột ngột sốt cao rất cao 41 – 42 độ C, kéo dài 2 -3 ngày, tối đa 4 ngày rồi chết.
– Ở thể cấp tính: Lợn bị nhiễm bệnh sẽ có các biểu hiện lâm sàng như sau:
- Sốt rất cao từ 41 – 42 độ C
- Ủ rủ, bỏ ăn, tím tái sau 24-48h, giảm bạch cầu và tiểu cầu sau 48 – 72h.
- Đỏ các vùng da mỏng: tai, bẹn, vùng đuôi, mông, ngực, bụng, mắt.
- Tăng nhịp tim, hô hấp khó thở
- Nôn, tiêu chảy có thể phân có lẫn máu và tăng tiết dịch mắt, ghèn mắt.
- Có thể đi qua nhau thai và gây sẩy thai trên heo nái mang thai các giai đoạn
- Tỷ lệ chết lên tới 100% với những đàn cấp tính trong 6 -13 ngày và có thể kéo dài 20 ngày.
- Những heo không chết sẽ mang và bài thải virus ra môi trường.
– Ở thể mạn tính: Các triệu chứng thể mãn tính cũng giống như thể cấp tính nhưng có mức độ biểu hiện yếu hơn và tình trạng bệnh mãn tính bao gồm sụt cân, sốt dai dẳng, các dấu hiệu hô hấp, viêm loét da và viêm khớp mãn tính. Tỷ lệ chết của heo bệnh là từ 30 – 70%.
Một số hình ảnh triệu chứng bệnh dịch tả heo Châu Phi:
2.2. Bệnh tích
Lợn chết do bệnh dịch tả lợn Châu Phi mổ khám với các bệnh tích chủ yếu là xuất huyết ở các cơ quan, nội tạng. Tuỳ theo thể bệnh khác nhau mà mức độ biểu hiện khác nhau.
- Thể cấp tính: Xuất huyết nhiều ở các hạch lympho ở dạ dày, gan và thận. Thận có thể xuất huyết điểm, lá lách có nhồi huyết. Da màu tối và phù nề, da vùng bụng và chân có xuất huyết. Có nhiều nước xung quanh tim và trong xoang ngực hoặc xoang bụng. Có các điểm xuất huyết trên nắp thanh quản, bàng quang và bề mặt các cơ quan bên trong; phù nề trong cấu trúc hạch lâm ba của đại tràng và tiếp giáp với túi mật, túi sưng mật.
- Thể mãn tính: Có thể gặp xơ cứng phổi hoặc có các ổ hoại tử hạch, hạch phổi sưng, viêm dính màng phổi.
Xem thêm: Nhận biết và phòng trị bệnh đóng dấu lợn (Erysipelas suis)
3. Biện pháp phòng và xử lý bệnh dịch tả lợn Châu Phi
3.1. Phòng bệnh
Cho đến thời điểm hiện tại, dịch tả lợn Châu Phi vẫn chưa vắc xin phòng ngừa cũng như thuốc điều trị đặc hiệu. Do đó, người chăn nuôi nên thực hiện các biện pháp phòng tránh từ trước để loại bỏ nguy cơ bùng dịch.
Một số biện pháp có thể thực hiện giúp phòng tránh dịch tả heo Châu Phi như:
- Đối với các cơ sở chăn nuôi: Thường xuyên vệ sinh, khử trùng khu vực chăn nuôi và các phương tiện vận chuyển; dụng cụ chăn nuôi và giết mổ lợn bằng vôi hoặc hóa chất chuyên dụng. Xử lý sinh học chất thải trong chuồng heo thường xuyên, tránh cơ hội mầm bệnh lây lan.
- Đối với những người tham gia chăn nuôi hoặc quản lý trang trại: Cần vệ sinh cá nhân sạch sẽ sau khi tiếp xúc với lợn.
- Ngoài ra, quốc gia cũng cần có chính sách quản lý đúng đắn. Không chỉ có quy định nhập khẩu nghiêm ngặt, nhằm bảo đảm không có heo bệnh hay thịt heo nhiễm bệnh nào vào được lãnh thổ của mình mà thêm vào đó, chính sách này cũng phải bao gồm cả việc đảm bảo thải loại đúng cách thực phẩm thừa từ máy bay, tàu thuyền hoặc các phương tiện vận chuyển khác có đi qua các quốc gia nổ dịch.
Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ cơ sở chăn nuôi và các dụng cụ chăn nuôi heo
3.2. Biện pháp xử lý bệnh
Bởi vì vẫn chưa có vắc xin trị bệnh dịch tả heo Châu Phi, do đó khi dịch bùng nổ cần xử lý như sau:
- Phải nhanh chóng phát hiện ổ dịch nguyên phát và nguyên nhân gây bệnh để kịp thời ứng phó.
- Loại thải tất cả những con lợn bệnh khỏi đàn, cách ly với lợn khỏe mạnh để ngăn cản sự phát triển của mầm bệnh gây thiệt hại cho cả đàn.
- Vệ sinh sát trùng toàn bộ trang thiết bị trong suốt 1 tháng sau khi giảm đàn.
- Diệt trừ côn trùng và loài gặm nhấm.
- Loại bỏ và tiêu hủy tất cả cám ăn và sản phẩm động vật.
- Vệ sinh chất thải phân bằng xút NaOH 2%. Đốt tất cả chất độn chuồng
- Vệ sinh sát trùng khu vực bán kính vài trăm km.
- Cấm dịch chuyển thú sống, sản phẩm, cám ăn và những chất thừa trong khu vực được vệ sinh sát trùng.
- Nghiêm cấm con người ra vào khu vực được vệ sinh sát trùng.
Sau khi thực hiện, các biện pháp ở trên sẽ được gỡ bỏ từ từ (trong vài trường hợp đặc biệt vẫn giữ tối thiểu 3 tháng).
- Sau khi vệ sinh sát trùng, cho nhập heo âm tính (sero-sentinel) để kiểm tra tình trạng trại.
- Số lượng heo kiểm tra khoảng 10 – 20% quy mô đàn.
- Nếu sau 1 tháng, heo không bị bệnh: bằng cách kiểm tra huyết thanh. Nếu âm tính, cho phép trại tái đàn (từ các trại đã được kiểm soát)
- Quy trình tái đàn thường hoàn thành trong vòng 3 tháng sau khi cho nhập heo kiểm tra.
- Thực hiện các biện pháp an toàn sinh học và vệ sinh sát trùng để tránh truyền lây giữa các đàn. Đây là bước đóng vai trò quan trọng trong chương trình loại trừ mầm bệnh.
Vậy là trên đây Vet24h đã hướng dẫn cho bạn cách nhận biết, phòng và xử lý bệnh dịch tả lợn Châu Phi. Chúc bà con chăn nuôi thành công!
