Hiện tượng heo mẹ cắn con, không cho con bú và biện pháp khắc phục

Trong chăn nuôi lợn nái, hiện tượng lợn mẹ trở nên dữ tợn, cắn con, không cho con bú sau khi đẻ xảy ra ngày càng nhiều. Nếu không có biện pháp khắc phục có hiệu quả và kịp thời lợn mẹ có thể cắn chết hoặc làm bị thương tới 30-40% số con trong đàn, không cho con bú làm heo con kiệt sức, tiêu chảy và chết gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi.

1. Nguyên nhân

Hiện tượng lợn mẹ cắn con, không cho con bú: Do nhiều nguyên nhân khác nhau,

• Do thiếu dinh dưỡng khi chửa, đẻ;
• Do bị viêm vú, tắc tia sữa, hội chứng MMA
• Do heo mẹ sốt cao, mệt mỏi…
• Do lợn con bấm nanh bị sót khi bú cắn đầu vú làm con mẹ đau
• Do bị stress, kích động…
• Do ghép đàn không đúng kỹ thuật,

2. Các biện pháp khắc phục

a. Đối với heo thiếu dinh dưỡng, bị stress, kích động

• Chăm sóc lợn mẹ chu đáo, cho ăn đủ chất dinh dưỡng đặc biệt là Protein; vitamin và khoáng khi chửa kỳ II và nuôi con.
• Bổ sung trong khẩu phần hoặc tiêm vitamin ADE, để tăng cường tiết sữa.

Ảnh 1: Heo mẹ không cho con bú, cắn con không cho bú

• Khi đẻ không được cho lợn mẹ ăn nhau sống do chúng hoặc con khác thải ra, không cho lợn mẹ ăn các loại thịt sống, vì như vậy sẽ tạo phản xạ cho lợn mẹ thèm ăn thịt sống dẫn đến chúng ăn thịt con.
• Dùng cồn 70 độ hoặc rượu mạnh > 45 độ, lấy xi lanh nhựa dung tích 3 – 5ml hút 2ml cồn hoặc rượu, nhẹ nhàng nhỏ vào hai bện lỗ tai lợn mẹ. Cồn hoặc rượu thấm vào tai trong, tai giữa của lợn mẹ làm chúng khó chịu luôn lúc lắc đầu để vẩy vật lạ ra ngoài. Khi tiến hành, chúng ta cần nhỏ cồn hoặc rượu sao cho lợn mẹ lúc lắc đầu liên tục trong 8-12 giờ, khiến chúng mệt nhoài, nhờ vậy mà quên phản xạ cắn con, trở nên thuần tính như các con lợn mẹ bình thường khác.

b. Khắc phục hiện tượng lợn mẹ cắn con lạ khi ghép đàn

• Khi lợn mẹ sinh ít con, chúng ta thường mua thêm lợn con 1-2 ngày tuổi ghép đàn để tăng hiệu quả lứa nuôi. Trong nhiều trường hợp, lợn mẹ thường cắn lợn con lạ của đàn khác khi mang ghép chung.
• Kinh nghiệm khắc phục hiện tượng này như sau: Trước khi thả lợn lạ vào đàn mới, dùng rượu uống ngậm vào mồm phun ướt đều cả lợn con trong đàn và lợn con mới mua, để chúng có cùng mùi rượu, khiến khứu giác lợn mẹ không phân biệt được đâu là con mình sinh ra, đâu là lợn con khác đàn do vậy chúng không cắn những con được ghép chung đàn. Ngoài ra có thể dùng dầu tây, nước tỏi hoặc nước lá trầu không phun lên toàn đàn cũng có tác dụng ghép đàn nhanh.
• Khi mua thêm lợn con để ghép đàn, cần chú ý mua con của những lợn mẹ đẻ sai con, có lí lịch rõ ràng, không nên mua tạp nham ở chợ, không rõ lí lịch, tránh mua phải những đàn lợn nghi mắc bệnh làm lây lan dịch bệnh cho đàn.
• Những lợn con mua về cần cho uống kháng sinh phòng tiêu chảy trong 2-3 ngày, cho bú ngay sữa đầu nếu có thể hoặc cho bú những vú căng sữa để tăg độ đồng đều của đàn.
• Để đảm bảo đàn lợn an toàn dịch bệnh, bà con nên tiêm sắt và tiêm phòng vacine theo lịch cho đàn lợn như sau: Tiêm sắt (Fe) hữu cơ dưới dạng Fedextran, Fedextrin 2 lần, mỗi con 300mg khi lợn con được 3 và 10 ngày tuổi.

Ảnh 2: Heo mẹ cho con bú bình thường sau khi ghép đàn

c. Khắc phục hiện tượng cắn con do viêm vú, tắc tia sữa.

• Tách lợn con, vắt sữa cho lợn con ăn hoặc pha sữa chuyên dùng cho heo con ăn trong những ngày heo mẹ mất sữa, viêm vú. Chú ý pha thêm men tiêu hoá sống để tăng khả năng tiêu hoá và đề phòng tiêu chảy.
• Kiểm tra nanh và dùng kìm chuyên dụng bấm nanh cho heo con

Ảnh 2: Heo mẹ viêm vú, tắc tia sữa

• Dùng dầu nóng hoặc khăn ấm mát sa bầu vú 10 – 15 phút để làm mềm bầu vú và kích thích tiết sữa.
• Tiêm 2 – 3 ml oxytocin để kích thích tiết sữa và thông tắc núm vú.
• Tiêm khác sinh Amoxylin LA hoặc Oxytetracyclin LA để điều trị viêm vú

Nguyễn Văn Minh – Chuyên gia tư vấn thú y Vet24h